ԷԹԻԿԵՏԸ ԿԱՐԱՏԵՈՒՄ

Էթիկետ

Կարատեի դոջոյի (մարզասրահի) էթիկետը կամ վարվելակարգը կարևոր դեր է խաղում հարգալից և կարգապահ միջավայր ստեղծելու գործում, որը նպաստում է մարզիկների պատրաստմանը և զարգացմանը: Այս էթիկետը ներառում է տարբեր էլեմենտներ, ինչպիսիք են խոնարհումը, ողջույնները և վարքագծի կանոնները, որոնք օգնում են ստեղծել փոխըմբռնման և հարգանքի մթնոլորտ:

Խոնարհում: Խոնարհվելը (սեյզան) հարգանքի ավանդական ժեստ է, որը կատարվում է յուրաքանչյուր մարզման սկզբում և վերջում: Այս ծիսակարգը խորհրդանշում է դասերի անցկացման վայրի կարևորության ճանաչումը, ինչպես նաև հարգանքը ուսուցչի և ընկերների նկատմամբ:

Մարզումների մեկնարկից առաջ խոնարհվելը մարզիկներին պատրաստում է կենտրոնանալու մարզման գործընթացի վրա և մթնոլորտը լցնում պահի նշանակության գիտակցմամբ: Այն օգնում է ստեղծել հարգանքի վերաբերմունք և սովորելու պատրաստակամություն: Պարապմունքն ավարտելուց հետո խոնարհումը ծառայում է որպես շնորհակալություն ձեռք բերված գիտելիքների և փորձի համար, ինչպես նաև հարգանք է ցույց տալիս բոլոր մասնակիցների ջանքերին:

Այս ժեստն ընդգծում է պահերի կարևորությունը ուսումնական գործընթացում: Խոնարհվելն արտացոլում է կարատեի փիլիսոփայությունը, որտեղ կարգապահությունն ու հասկացողությունը առանցքային են: Այս կերպ սեյզան դոջոյում ստեղծում է հարգանքի և փոխօգնության մշակույթ՝ պայմաններ ստեղծելով ավելի խորը և գիտակցված ուսուցման համար։

Դահլիճ մտնելիս կամ սպարինգի մեկնարկից առաջ մարզիկները խոնարհվելով հարգանք են ցուցաբերում իրենց սենսեյին (ուսուցչին):

Այս հարգալից վերաբերմունքով մարզիկներն իրենց հարմարավետ և վստահ են զգում: Երբ մարզիկները զգում են, որ իրենց ջանքերն ու կատարելագործվելու ցանկությունը գնահատվում են, դա նրանց ոգեշնչում է ավելի շատ աշխատել և հարցեր տալ: Մարզիկների և ուսուցչի միջև վստահությունն օգնում է խորացնել ուսուցման գործընթացը, քանի որ մարզիկները չեն վախենում կիսվել իրենց դժվարություններով և օգնություն փնտրել:

Բացի այդ, այս ավանդույթը ամրապնդում է կապը թիմի ներսում՝ ընդգծելով թիմային ոգու և ընդհանուր աճի կարևորությունը:

Ողջույն: Բացի խոնարհվելուց, կռվողները դոջո մտնելիս ողջունում են միմյանց: Այս ողջույնը պարապմունքի կարևոր էլեմենտ է, որն օգնում է մասնակիցների միջև բարեկամական հարաբերություններ հաստատել: Այն ստեղծում է դրական մթնոլորտ, որտեղ յուրաքանչյուրն իրեն զգում է թիմի անդամ:

Երբ մարզիկները ողջունում են միմյանց, նրանք ոչ միայն հարգանք են ցուցաբերում, այլև պայմաններ են ստեղծում բաց շփման և փորձի փոխանակման համար: Սա օգնում է նորեկներին արագ հարմարվել խմբին, իսկ փորձառու մարզիկները կիսում են իրենց գիտելիքներն ու հմտությունները:

Դոջո մտնելիս ողջույնը ոչ միայն արտացոլում է հարգանքը ուրիշների նկատմամբ, այլև կարևոր դեր է խաղում ներդաշնակ և արդյունավետ մարզական միջավայր ստեղծելու գործում, որը հարստացնում է յուրաքանչյուր մարզիկի ընդհանուր փորձը:

Ողջույնը խթանում է փոխադարձ հարգանքի ու համագործակցության ձևավորմանը մարզումների ընթացքում՝ ստեղծելով ընկերական և աջակցող միջավայր:

Երբ մարզիկները ողջունում են միմյանց, դա ընդհանուր գործում յուրաքանչյուրի ջանքերի և ներդրման ճանաչման նշան է: Նման ժեստերն օգնում են կապեր հաստատել մարզիկների միջև: Այս փոխադարձ հարգանքը թիմային ոգի է ստեղծում, որտեղ յուրաքանչյուրն աջակցում է մյուսին ինքնակատարելագործման ձգտման մեջ:

Մարզիկների միջև ողջույնները ոչ միայն հարստացնում են դոջոյի մշակույթը, այլև նպաստում են ավելի խորը և արդյունավետ ուսուցմանը (մարզմանը)` ամրապնդելով կապերը և ստեղծելով ամուր և առողջ համագործակցություն:

Կարգի պահպանում: Կարևոր է պահպանել կարգուկանոնը դոջոյում, ներառյալ մաքրությունը և կոկիկությունը, ինչն արտացոլում է հարգանք դաջոյի, սեփական անձի և մյուսների հանդեպ: Մարզիկները պետք է ժամանակին լինեն դոջոյում, քանի որ դա ոչ միայն ցույց է տալիս կարգապահություն, այլև հարգանք է ցուցաբերում սենսեյի և այլ մարզիկների (ժամանակի) նկատմամբ:

Մաքուր համազգեստ (գի) կրելը նույնպես էթիկետի կարևոր մաս է: Մաքրությունն ու կոկիկությունը ոչ միայն դրական տպավորություն են ստեղծում, այլև ընդգծում են մարզումների նկատմամբ լուրջ վերաբերմունքը։ Մարզիկի կոկիկ արտաքինը հարգանք է ստեղծում կարատեի ավանդույթների նկատմամբ և ցույց է տալիս սովորելու պատրաստակամություն։

Դոջոն մաքուր և հավաք պահելը ստեղծում է ավելի կազմակերպված և կենտրոնացված միջավայր, որն ի վերջո օգնում է յուրաքանչյուր մարզիկի կենտրոնանալ իր նպատակների վրա և բարելավել իր հմտությունները: Մաքրությունն ու կարգապահությունը հիմք են դառնում հաջող մարզումների և ինքնակատարելագործման համար՝ պայմաններ ստեղծելով մարզիկների և՛ ֆիզիկական, և՛ բարոյական կողմերի զարգացման համար:

Զարդերի արգելք: Մարզումների ժամանակ չի կարելի կրել զարդեր վնասվածքներից խուսափելու համար: Այս կանոնը ընդգծում է մարզումների ընթացքում անվտանգության կարևորությունը և հարգանք է դրսևորում ուրիշների նկատմամբ:

Զարդերը կարող են անսպասելի վնաս պատճառել պատահական սեղմման կամ հարվածի պատճառով: Այս կանոնին հետևելը օգնում է ստեղծել ավելի ապահով մարզումային միջավայր, որտեղ մարզիկները կարող են կենտրոնանալ տեխնիկայի վրա և կատարելագործել իրենց հմտությունները՝ առանց անհանգստանալու և չմտածելու հնարավոր վնասվածքներ ստանալու մասին:

Զարդեր չկրելը նաև արտացոլում է մարզումների և կարգապահության նկատմամբ լուրջ վերաբերմունքը, ինչը կարատեի փիլիսոփայության անբաժանելի մաս է կազմում։ Այս կանոնին հետևելը ոչ միայն պաշտպանում է բոլոր մասնակիցների առողջությունը, այլ նաև խթանում է պատասխանատվության և միմյանց հանդեպ հոգատարության մշակույթը դոջոյում:

Ուսուցչին լսելը: Ուսուցչի նկատմամբ հարգանքը դրսևորվում է ուշադիր լսելով նրա հրահանգները և հետևելով նրա հրահանգներին: Մարզիկները պետք է զերծ մնան ուսուցչի բացատրությունների ժամանակ խոսելուց և վարժություններ կամ այլ շարժումներ կատարելուց, որը ոչ միայն հարգանքի նշան է, այլև նպաստում է ավելի արդյունավետ ուսուցմանը: Սա թույլ է տալիս բոլոր մարզիկներին կենտրոնանալ տրամադրվող տեղեկատվության վրա և առավելագույնս օգտագործել իրենց մարզումների ժամանակը:

Ուշադիր լսելը հարգանքի և վստահության մթնոլորտ է ստեղծում մարզիկի և ուսուցչի միջև: Երբ մարզիկները պատրաստակամություն են ցուցաբերում ընդունելու գիտելիքները և հետևելու ուսուցչի առաջարկություններին, դա ամրացնում է կապը և փոխըմբռնումը, որոնք հաջող մարզումների հիմքն են: Մարզիկները, հավատարիմ մնալով այս սկզբունքին, նաև զարգացնում են իրենց ինքնակարգապահությունը և ուրիշների հանդեպ հարգանքը: Կարատեում դա դրականորեն է ազդում մարզիկների ընդհանուր աճի վրա:

Ուսուցչին հարգելը և լսելը ոչ միայն բարելավում է մարզումների որակը, այլև մարզիկների մեջ արժեքներ է ձևավորում և զարգացնում:

Աղբյուրը՝
Կարատեի փիլիսոփայությունը: Մարզիկի հոգեբանական ուղին – Վլադիմիր Դաշյան – Երևան 2024